بسم الله الرحمن الرحیم
علاوه بر امام سجاد علیه السلام ، حضرت زینب و ام کلثوم دختران امیرالمومنین و فاطمه بنت الحسین علیهم السلام در کوفه به تبیین قضیه عاشورا و حقانیت و مظلومیت سیدالشهدا علیه السلام و ظلم و بی رحمی لشکریان عمر سعد پرداختند.
خطبه ای آتشین و جهاد تبیین حضرت زینب سلام الله علیها در کوفه
خطبه ای افشاگرانه و علی گونه ای زینب کبرا سلام الله علیها ، که در بازار کوفه ایراد کرد ؛ نمونه ی دیگر از تبیین درست قضایای عاشورا و افشاگری ظلم و بی رحمی های لشکریان عمرسعد و کوفیان بود. « خزیم اسدی» که راوی این خطبه و خود به هنگام ورود کاروان اسیران به دروازه کوفه حضور داشته می گوید : دختر علی زینب کبرا علیهماالسلام را دیدم ، که تا آن زمان بانوی را ، با آن وقار و شکوه ، و دانشوری و سخنوری ندیده بودم ، به گونه با شهامت و شجاعت ، و رسا سخن می گفت ، که گویا با زبان پدرش علی سخن می گوید و انسان را به یاد آن امیر سخن میانداخت.
او در یکی از فراز های خطبه اش اینگونه به تبیین درست حادثه ای غمبار عاشورا و مظلومیت برادرش سیدالشهدا علیه السلام ، و ظلم و بی رحمی کوفیان پرداخت:« وای بر شما ای اهل کوفه! آیا میدانید که چه جگری از رسول خدا صلی الله علیه و آله را بریدید؟ و چه افراد پوشیده به حجاب را از حرمش بیرون کشیدید، و چه خونی را از او ریختید، و چه احترامی را از او هتک کردید؟ قطعا کاری بس هولناک، زشت، سخت ناروا ، خشونتبار و شرمآور به لبریزی سراسر زمین، و گنجایش آسمان انجام دادید. آیا برای شما شگفتآور است که آسمان در این ماجرا خون ببارد؟ (غم نامه کربلا ( ترجمه اللهوف علی قتلی الطفوف)، ص 169 ).
حضرت زینب سلام الله علیها با این جهاد تبیین و خطبه ای افشاگرانه اش ، ازیکسو سنگینی مصیبت و اوج مظلومیت برادرش حسین علیه السلام را ، به حافظه ای تاریخ سپرد و از سوی دیگر برای همیشه دشمنان و قاتلان آن حضرت را ، روسیاه و منفور تاریخ ساخت.
جهاد تبیین و خطبه طوفانی ام کلثوم علیها سلام
همچنین ام کلثوم دختر دیگری امیرالمومنین علیه السلام ، در ضمن خطبه ای شور انگیز ، به روشنگری و تبیین حقایق عاشورا پرداخته و دریکی از فرازهای خطبه اش خطاب به کوفیان فرمود :« ای کوفیان، کار بسیار بدی انجام دادید (روزگارتان تیره باد) چرا حسین را تنها گذاشتید و او را کشتید، و اموالش را به یغما بردید و تصاحب کردید. و بانوان حرمش را اسیر کرده و آزردید؟... وای بر شما! آیا میدانید چه فاجعه دردناکی را مرتکب شدهاید؟ چه خونهایی را ریختید؟ چه گستاخی به حریم بزرگان نمودید؟ و لباس چه کودکانی را ربودید؟ و چه اموالی را تاراج کردید؟ شما بهترین مردان بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را کشتید».
چنانکه مشاهده می شود حضرت ام کلثوم علیها سلام ضمن اشاره به مظلومیت امام حسین علیه السلام واهل بیت او ، به تبیین اوج ظلم و بی رحمی دشمنان و قاتلان آن حضرت پرداخته و چهره های ضد انسانی وضد اسلامی آنها را ، تا ابد برای جهانیان معرفی کرد.
افشاگری و جهاد تبیین فاطمه بنت الحسین علیهماالسلام
یکی دیگر از کسانی که در کوفه به جهاد تبیین پرداخته و حقایق واقعه ای عاشورا را ، به طور صحیح و درست بیان کرد ، فاطمه بنت الحسین علیهماالسلام بود که در ضمن خطبه ای نسبتا طولانی ، علاوه بر اشاره کردن به جایگاه و نقش اهل بیت علیهم السلام در اسلام ، مظلومیت جدش امیرالمومنین و پدرش سیدالشهدا علیهماالسلام را نیز ، بیان کرده و دریکی از فراز های خطبه اش فرمود :« و گواهی میدهم ... که محمد صلی الله علیه و آله ، بنده و رسول خدا است، و ذریه و فرزندان او را در کنار فرات سر بریدند ، با آنکه کسی را نکشته بودند تا طلب قصاص کنند».در فراز دیگر از خطبه اش این گونه به تبیین مظلومیت جد و پدرش پرداخته است :« ای مردم کوفه ! ... شما ما را دروغگو دانستید، و در مورد ما ناسپاسی نمودید، کشتن ما را حلال دانسته، و اموال ما را به یغما بردید، گویی ما از فرزندان ترک و کابل بودیم، چنان که دیروز جد ما (حضرت علی علیه السلام) را کشتید، و خون ما از شمشیرهای شما بر اثر کینههای گذشته میچکد ».
خلاصه این که اهل بیت امام حسین علیه السلام با این خطبه های شان در مورد قضیه جانسوز عاشورا ، بسیاری از جزئیات آن را ، بیان نمودند تا کسی بعد از 14 قرن پس از آن واقعه ای دلخراش نگوید ، که این همه جزئیات عاشورا را ، چه کسی بیان کرده ؟ و از کجا بدانیم این همه ظلم وبد رفتاری و درنده خویی از لشکریان عمر سعد سر زده ؟ که حتی به کودک شیر خوار و زنان و کودکان مصیبت دیده رحم نکنند و اموال سیدالشهدا علیه السلام را ، بعد از شهادت آن حضرت به تاراج ببرند ؟ و... .
جهادتبیین حضرت زینب سلام الله علیها در مجلس ابن زیاد
یکی از مهم ترین روشنگری و جهاد تبیینی که حضرت زینب سلام الله علیها در کوفه انجام داد ، در مجلس ابن زیاد بود ، و آن وقتی بود که اهل بیت امام حسین علیه السلام را ، در آن وارد کردند. ابن زیاد از روی غرور و تکبر ، و مستی پیروزی ظاهری ، خطاب به حضرت زینب سلام الله علیها این سخن کفر آمیز را گفت :« خدا را شکرمی کنم که شمارا رسوا کرد و شمارا کشت و دروغ تازه شما را برملا ساخت » این سخن از این جهت کفر آمیز است ، که بنی هاشم چیزی تازه ای نگفته بود جز اینکه می گفتند « محمد ص رسول الله » است.
در اینجا بود که قهرمان صبرو شجاعت زینب کبرا سلام الله علیها ، در پاسخ ابن زیاد فرمود :« الحمد لله الذی اکرمنا بنبیه محمد ص و طهرنا من الرجس تطهیرا و انما یفتضح الفاسق و یکذب الفاجر و هو غیرنا و الحمد لله ، خدارا شکر که ما را به پیامبرخود محمد صلی الله علیه و آله سرفراز کرد و ما را از پلیدی برکنار داشت ، اینکه گفتی ما رسوا شده ایم ، رسوایی برای مردم فاسق است و اینکه گفتی ما دروغ گفته ایم ، دروغگویی کار مردم نابکار است و فاسق و فاجر دیگرانند نه ما ، و بازهم خدا را شکر»( الارشاد، ج 2 ، ص115 ).
حضرت زینب سلام الله علیها ، با این پاسخ دندان شکن خود ، آن چنان تبیین و روشنگری تاریخی انجام ، که تا ابد از یکسو انتساب خاندان خود به رسول خدا صلی الله علیه وآله ، و بزرگواری و پاکی آنها را به حافظه ای تاریخ سپرد و از سوی دیگر اتهام هرگونه افتضاح و رسوایی و دروغگویی را از آنها بر طرف ساخت و از سوی سوم با فاسق و فاجر دانستن مخالفین خاندان و قاتلین برادر خود ، از چهره ای واقعی و ظالمانه آنان پرده برداشته و به جهانیان معرفی کرد.
ابن زیاد وقتی این شجاعت و اقتدار دختر امیرالمومنین علیه السلام را دید ، خواست شهادت مظلومانه شهدای دو سه روز پیش ، و مصایب جانسوز کربلا را ، به یاد او بیاورد تا زینب کبرا سلام الله علیها منقلب شده و سخنان مطابق میل او بگوید یا از در زاری و التماس در آید ( غافل از آن که او تربیت یافته ای دامان پرمهر علی و زهرا سلام الله علیهما قهرمانان صبر و شجاعت ، و حق گویی و ظلم ستیزی است و فصاحت و بلاغت ، و شجاعت و شهامت را ، با شیر از مادر گرفته است )؛ از این رو خطاب به زینب کبرا سلام الله علیها گفت : دیدی خدا با خانواده ات در کربلا چه کرد ؟ دختر امیرالمومنین علیهماالسلام در پاسخ او ، با شجاعت و شکیبایی بیشتر فرمود :« ما رایت الا جمیلا ... من (در کربلا ) جز خیر و زیبایی چیزی ندیدم، اینان شهدای خانواده ما ، کسانی بودند که خدا شهادت را برای شان مقدر کرده بود و آنها هم به این سعادت بزرگ رسیدند و به راه شهادت رفتند ؛ اما به زودی خداوند بین آنان و تو را جمع می کند ، تا تو را به محاکمه بکشد ، پس ببین چه کسی پیروز است؟ مادرت به عزایت بنشیند ای پسر مرجانه![1]».(مثیر الاحزان ، ص90 ).
درود و سلام خداوند برتو باد ای دخترامیرالمومنین ای زینب کبرا ! که با چنین جهاد تبیین درست ، و عالمانه و عارفانه از حادثه ای کربلا ، این حماسه ای بی نظیر را جهانی و جاودانی ساختی و با مخاطب قرار دادن ابن زیاد را در ملا عام و در مجلس رسمی و جشن پیروزی او ، به « ابن مرجانه » که یاد آور فحشا و منکرات مادراو بود ، او را برای همیشه رسوای تاریخ ساختی! می توان گفت : این سخنان دختر امیرالمومنین علیه السلام در معرفی شجاعت و روحیه ای شکست ناپذیری زینب کبرا سلام الله علیها ، از خطبه های او در کوفه و شام ، صریح تر و ارزنده تر است .
براستی اگر خطبه های آتشین و سخنرانی های شعورآفرین اهل بیت امام حسین علیه السلام در بازار کوفه و شام ، و درمجلس ابن زیاد و یزید نبود ؛ بسیار مشکل بود که جریان شهادت امام حسین علیه السلام ویاران با وفایش به صورت کنونی در صفحه ای تاریخ ثبت شود و دست تحریف و خیانت ، قیافه و وقایع عاشورا را برخلاف آنچه بوده است ، منعکس نسازد . لذا این جهاد تبیین و افشاگری های اسرای کربلا در کوفه و شام ، افزون براینکه در جهانی وجاودانه ساختن عاشورا و در ثبت کردن تمام جزئیات آن را در تاریخ ، نقش برجسته دارد ؛ جلو تحریف واقعه ای کربلا توسط دشمن را ، نیز گرفت .
[1] ( 1). در اینجا زینب( س) ابن زیاد را به عنوان پسر مرجانه خواند، ناپاک بودن مرجانه معروف بود، چنان که علی( ع) به میثم تمار فرمود:
\i« لیاخذنک الزنیم ابن الامه الفاجره، عبید الله بن زیاد\E
، تو را شخصی پست و فرومایه، فرزند کنیز بدکار، یعنی عبید الله بن زیاد دستگیر میکند.» همان گونه که علی( ع) خبر داده بود رخ داد.( سفینه البحار، چاپ جدید، ج 3، ص 577).
درسی که باید از جهاد تبیین عاشورائیان آموخت :
1 ) زندگی انسان در عرصه های مختلف آن ( از زندگی اجتماعی وسیاسی گرفته تا زندگی فرهنگی واقتصادی و نظامی و... ) خالی از رخ دادهای خوب یا بد نیست ؛ ولی آنچه که مهم و سرنوشت ساز است تبیین و روایتگری از آن حوادث و رخ دادها به طور صادقانه و شفاف و تبیین آن برای مردم است ؛ قبل از آن که دشمنان و مخالفان ، تفسیر و روایتگری خودشان را ، به نفع خود و با تحریف واقعیت ها ، به خورد مردم بدهند.
2 ) در این عصر و زمان مبارزه تبلیغاتی ، و جنگ روایتها و قرائتها ، و مخالفت با آموزه های دینی و بد تفسیر و تبیین کردن آنها ، وظیفه بس سنگین متوجه متولیان اموردینی ، بزرگان و آگاهان مسایل اسلامی است که با تبیین جهادی مسایل اسلامی ، و تفسیر درست و دقیق آموزه های انسان ساز دینی ، انجام وظیفه و ادای مسئولیت نمایند.
دراین صفحه از فضای گسترده ای مجازی مقالات پژوهشی این جانب که بعضی از آنها در مجلات ونشریه ها وکتابهای مجموعه مقالات برتر چاپ شده اند وهمچنین مطالب فرهنگی تحلیلی که درنشریه اجتماعی فرهنگی ادبی«قلم » درچندین شماره به نشر رسیده اند ، روی میز مطالعه بازدیدکنندگان عزیز قرار می گیرد امید است که برای شما دوستان گرامی قابل استفاده باشد.